Nhãn hiệu và thương hiệu có thật sự giống nhau? Khám phá sự khác biệt quan trọng giúp doanh nghiệp tạo lợi thế cạnh tranh.
Nhãn hiệu và thương hiệu thường bị dùng lẫn lộn nhưng thực chất lại mang những ý nghĩa và vai trò rất khác nhau. Hiểu rõ sự khác biệt này chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp, tạo niềm tin với khách hàng và khẳng định vị thế trên thị trường. Bài viết sẽ giúp bạn làm rõ ranh giới giữa hai khái niệm tưởng chừng giống nhau nhưng khác xa này.
Theo quy định tại khoản 16 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2022):
“Nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hoá, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau.”
Nhãn hiệu được hiểu là dấu hiệu giúp người tiêu dùng nhận biết và phân biệt sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Các dấu hiệu này có thể là từ ngữ, hình ảnh, chữ cái, con số, hình vẽ, màu sắc hoặc sự kết hợp các yếu tố đó.
Nhãn hiệu được hiểu là dấu hiệu giúp nhận biết và phân biệt sản phẩm, dịch vụ
Để được đăng ký bảo hộ, nhãn hiệu cần đáp ứng các tiêu chí theo Điều 72 Luật Sở hữu trí tuệ:
Có khả năng phân biệt với hàng hoá, dịch vụ của chủ thể khác.
Không thuộc các trường hợp bị loại trừ bảo hộ như mô tả sản phẩm, dịch vụ một cách thông thường, dễ gây nhầm lẫn hoặc vi phạm trật tự xã hội và đạo đức.
Ví dụ:
Vinamilk là nhãn hiệu cho sữa và các sản phẩm từ sữa được nhiều người tiêu dùng nhận diện tại Việt Nam.
Viettel là nhãn hiệu trong lĩnh vực viễn thông và công nghệ thông tin, được bảo hộ để phân biệt với các doanh nghiệp khác trên thị trường.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp đầu tư xây dựng bộ nhận diện thương hiệu toàn diện gồm nhãn hiệu, bao bì, màu sắc chủ đạo, thiết kế sản phẩm, không gian cửa hàng, đồng phục nhân viên và nhiều yếu tố khác. Việc phát triển thương hiệu mạnh với giá trị cả hữu hình và vô hình giúp doanh nghiệp gia tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Có thể bạn quan tâm: Tái định vị thương hiệu: Cơ hội tái sinh hay ván cược liều lĩnh?
Thương hiệu là tập hợp giá trị, hình ảnh và cảm nhận mà khách hàng liên tưởng khi nghĩ đến sản phẩm hoặc dịch vụ của một doanh nghiệp. Đây là dấu hiệu giúp người tiêu dùng nhận biết và phân biệt sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác trên thị trường. Thương hiệu được hình thành trong suốt quá trình sản xuất, kinh doanh và sử dụng sản phẩm, dịch vụ. Khi được nhiều người tiêu dùng công nhận và tin tưởng, thương hiệu sẽ trở nên nổi tiếng và có giá trị cao.
Thương hiệu không có quy định bảo hộ riêng trong Luật sở hữu trí tuệ Việt Nam
Khác với nhãn hiệu vốn được đăng ký và bảo hộ pháp luật, thương hiệu không có quy định bảo hộ riêng trong Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam mà được xã hội và người tiêu dùng công nhận. Thương hiệu không có các dấu hiệu cụ thể nhìn thấy như từ ngữ, hình ảnh, chữ cái vốn đặc trưng cho nhãn hiệu, và cũng không thể xác định chính xác thời gian tồn tại vì giá trị của nó gắn với uy tín lâu dài của doanh nghiệp.
Ví dụ, Vinamilk không chỉ là nhãn hiệu phân biệt sản phẩm sữa trên thị trường mà còn là thương hiệu gắn liền với chất lượng và sự tin cậy của người tiêu dùng Việt Nam. Viettel là nhãn hiệu trong lĩnh vực viễn thông được đăng ký bảo hộ, đồng thời là thương hiệu đại diện cho dịch vụ rộng khắp, công nghệ hiện đại và uy tín trên thị trường.
Đừng bỏ lỡ: Sơ đồ định vị thương hiệu: Công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp xác lập vị thế cạnh tranh
Nhãn hiệu và thương hiệu là hai khái niệm thường bị nhầm lẫn trong kinh doanh, nhưng thực tế có nhiều điểm khác biệt quan trọng về bản chất, hình thức, giá trị pháp lý và khả năng bảo hộ.
Phân biệt nhãn hiệu và thương hiệu
Bảng dưới đây tổng hợp các tiêu chí so sánh giúp làm rõ sự khác biệt giữa nhãn hiệu và thương hiệu:
Tiêu chí đánh giá |
Thương hiệu |
Nhãn hiệu |
Khái niệm |
Thương hiệu là dấu hiệu đặc biệt (gồm hữu hình và vô hình) giúp nhận biết sản phẩm hoặc dịch vụ được cung cấp bởi cá nhân hoặc tổ chức. Hình thành từ quá trình sản xuất, kinh doanh và sử dụng, thương hiệu trở nên nổi tiếng và có giá trị khi được nhiều người biết đến và tin tưởng. |
Theo khoản 16 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005: “Nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau”. Nhãn hiệu là tài sản vô hình của doanh nghiệp, được bảo hộ pháp luật. Có thể là từ ngữ, hình ảnh, màu sắc hoặc sự kết hợp các yếu tố đó. Có các loại như nhãn hiệu tập thể, chứng nhận, nổi tiếng, liên kết. |
Hình thức |
Là tài sản vô hình không dễ nhận biết bằng mắt thường. Khi nhắc đến thương hiệu, người ta nghĩ đến chất lượng, kiểu dáng, bao bì, thái độ phục vụ, giá cả và cảm nhận của khách hàng. |
Là dấu hiệu có thể nhận biết bằng mắt thường như chữ cái, từ ngữ, hình ảnh, chữ số, hình ba chiều hoặc kết hợp các yếu tố, được thể hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc. |
Thời hạn |
Không có giới hạn pháp luật về thời gian tồn tại. Thương hiệu có thể tồn tại lâu dài miễn sản phẩm/dịch vụ vẫn được người tiêu dùng tin tưởng. |
Thời hạn bảo hộ 10 năm kể từ ngày nộp đơn, có thể gia hạn nhiều lần liên tiếp, mỗi lần 10 năm. |
Giá trị |
Không thể định giá dễ dàng vì gắn với các yếu tố khó đo lường như uy tín, khả năng cung cấp sản phẩm/dịch vụ. |
Sau khi đăng ký bảo hộ tại Cục Sở hữu trí tuệ, nhãn hiệu trở thành tài sản có thể định giá. |
Về mặt pháp lý |
Không phải là đối tượng được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam. |
Là đối tượng được pháp luật Việt Nam bảo hộ về quyền sở hữu trí tuệ. |
Khả năng xâm phạm |
Không thể sao chép hay làm giả đơn giản vì nó bao hàm niềm tin và lựa chọn của người tiêu dùng. |
Có khả năng bị sao chép cao, vì các dấu hiệu nhận biết có thể bị làm giả để thu lợi bất chính. |
Khám phá ngay: Quy trình tái định vị thương hiệu: 5 bước giúp thương hiệu lột xác thành công
Trong bối cảnh khách hàng ngày càng ít bị thuyết phục bởi các hình thức quảng cáo truyền thống, doanh nghiệp cần những cách tiếp cận mới để thu hút và giữ chân người tiêu dùng. Một trong những chiến lược hiệu quả là gamification, hay còn gọi là trò chơi hóa phương pháp áp dụng các yếu tố thiết kế trò chơi vào hoạt động marketing nhằm tạo trải nghiệm thú vị và dễ ghi nhớ cho khách hàng.
Gamification – Công cụ tạo dấu ấn thương hiệu nổi bật trong tâm trí khách hàng
Gamification giúp khách hàng chuyển từ vai trò tiếp nhận thông tin bị động sang tham gia chủ động, khuyến khích họ tương tác thường xuyên với thương hiệu. Thông qua các hoạt động mang tính giải trí và thử thách, khách hàng hình thành cảm xúc tích cực, từ đó ghi nhớ thương hiệu lâu dài hơn.
Doanh nghiệp có thể lồng ghép yếu tố nhận diện thương hiệu như logo, màu sắc, khẩu hiệu vào các trò chơi để tăng mức độ nhận biết và nhất quán hình ảnh. Các hình thức gamification phổ biến bao gồm vòng quay may mắn trên website, chương trình tích điểm đổi quà, mini game tương tác trên mạng xã hội.
Việc áp dụng gamification không chỉ giúp tăng mức độ gắn kết mà còn thúc đẩy hành vi quay lại và xây dựng lòng trung thành của khách hàng, góp phần quan trọng vào chiến lược phát triển thương hiệu mạnh mẽ và bền vững trên thị trường.
Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc hiểu rõ và xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu bài bản chính là nền tảng để doanh nghiệp khẳng định vị thế trên thị trường. Kết hợp các chiến lược hiện đại như gamification sẽ giúp thương hiệu tạo trải nghiệm thú vị, tăng mức độ gắn kết và nuôi dưỡng lòng trung thành của khách hàng.
Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp gamification hiệu quả, giúp cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng và tạo dấu ấn thương hiệu nổi bật, Woay sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình phát triển bền vững.
Xem ngay: Bảo vệ thương hiệu: Hướng dẫn đầy đủ để bảo vệ tài sản vô hình của doanh nghiệp